Türkiye denizlerinde hem ticari hem de ekolojik açıdan büyük öneme sahip bir balık türüdür. Karadeniz, Marmara Denizi, Ege Denizi ve Akdeniz olmak üzere ülkenin tüm kıyı sularında yaygın olarak bulunur. Trachurus cinsi, dünya denizlerinde yaklaşık 15-16 farklı türü içeren geniş bir grubu temsil eder. Ancak Türkiye denizlerinde bu çeşitlilik daha sınırlıdır ve birkaç ana tür öne çıkar.
Türkiye'de en sık rastlanan istavrit türleri şunlardır:
Karagöz İstavrit (Trachurus trachurus): Başlıca olarak Karadeniz ve Marmara Denizi'nde dağılım gösterir. Bu tür, genellikle 15-25 cm arasında bir boyuta ulaşır ve maksimum boyu 30 cm civarındadır. 10 cm'den küçük olan genç bireylere ise "Kıraça" adı verilir. Karagöz istavritinin Marmara Denizi'nden Karadeniz'in boğaz girişine yakın sulara yaz başında gerçekleştirdiği ve eylül sonunda Marmara'ya geri döndüğü gözlemlenen göç deseni, bu türün yaşam döngüsünde her iki denizin çevresel koşullarına olan güçlü bağımlılığını işaret eder. Bu mevsimsel hareketlilik, türün farklı yaşam evreleri için Marmara ve Karadeniz'in sunduğu farklı avantajlardan yararlandığını gösterir.
İstavritler, büyüklüklerine göre farklı isimlerle anılırlar. 10 cm'den küçük yavrulara "Kıraça", 10-20 cm arasındakilere "İstavrit", 20 cm'den büyük olanlara ise "Eşek İstavriti" veya "Azman" denir. Yaz aylarında küçük boyutlu istavritler kıyıya yakın bölgelerde bulunurken, büyük istavritler genellikle açık denizde yaşarlar. Maksimum 1050 metre derinliğe kadar bulundukları bilinmektedir.
Karagöz İstavrit (Trachurus trachurus):
Maksimum boy: 30 cm
Maksimum ağırlık: Net bilgi bulunmamakta
Amatör avcılık yasal sınırı: 13 cm ve maksimum 5 kilo
Av Yasakları: 15 Nisan - 31 Ağustos
Sarıkanat İstavrit (Trachurus mediterraneus): Akdeniz ve Ege Denizi'nde yoğun olarak bulunur, ancak yaz aylarında Karadeniz'de de görülebilir. Bu tür, Karagöz istavritine göre daha büyük boyutlara ulaşabilir, tipik olarak 30-50 cm aralığındadır. Akdeniz ve Ege denizinde de bu türe sık rastlanır.
Sarıkanat İstavrit (Trachurus mediterraneus):
Maksimum boy: 50 cm
Maksimum ağırlık: Net bilgi bulunmamakta
Amatör avcılık yasal sınırı: 18 cm ve 5 kg maksimum
Av Yasakları: Belirlenen bir yasak dönemi yoktur
Bu iki ana türün yanı sıra, Türkiye denizlerinde daha az yaygın veya bölgesel olarak özelleşmiş bazı istavrit türleri de bulunmaktadır:
Mavi İstavrit (Trachurus picturatus): Ege Denizi'nde kendine özgü bir yaşam alanı bulan bu tür, genellikle 25 cm'yi geçmeyen bir büyüklüğe erişir ve Marmara Denizi'ne girmez. Mavi istavritin yalnızca Ege Denizi'nde bulunması, bu türün Ege'nin özel ekolojik koşullarına, örneğin su sıcaklığı, tuzluluk veya belirli av türlerinin varlığına uyum sağladığını düşündürmektedir.
İstavrit balığının amatör balıkçılık av sınırları türlere göre farklılık göstermez, tek bir sınır belirlenmiştir.
Kaynak: wikipedia.org, www.fishbase.se, portal.antalya.tarim.gov.tr
Ülkemizin en sevilen balıklarından birisi olan istavrit, büyük sürüler oluşturur ve yakalanması basit ve zevklidir. Karadeniz ve Boğazda amatör balıkçıların gözde balıklarındandır.
İstavrit Ne Zaman ve Nerede Avlanır?
İstavrit, göçebe bir balık türüdür ve bu da onun farklı dönemlerde farklı bölgelerde av vermesine sebep olur. Sonbaharda Marmara'ya ve Ege'ye doğru göçe başlayan istavrit, mayıs ayında Karadeniz'e doğru göç yapar. İstanbul'da hemen her mevsim yakalanan istavrit, özellikle göç dönemlerinde güzel av verir. Akdeniz ve Ege'de Nisan ve Mayıs aylarında kıyıdan Azman İstavrit tutma olasılığınız artar, yaz boyu av verir, boylar iridir ve keyifli bir avcılığı vardır.
Çapari ile İstavrit Avcılığı: İstavrit avında en çok tercih edilen avcılık şeklidir. Özellikle İstanbul'da istavrit için üretilmiş özel çaparilerle hem tekneden hem kıyıdan etkili avlar yapılmaktadır.
LRF ile İstavrit Avcılığı: LRF ile istavrit avcılığı oldukça keyifli bir av türüdür. Özellikle AJI olarak adlandırılan çok hassas kamışlar kullanılır. Uç kısmı yumuşak ve 0.5-5 gr gibi düşük atar aralığına sahip bu kamışlarla hafif jigheadler ve silikon yemlerle yapılan istavrit avcılığı son yıllarda çok tercih edilmektedir. Bu avcılıkta amaç yüzlerce balık yakalamak değil, keyifli bir av süresi yaşamaktır.
Spin ile İstavrit Avcılığı: Özellikle Akdeniz ve Ege'de, Azman istavrit avcılığında yüksek atarlı LRF kamışlar ya da spin kamışlar verimli olur. 5-15 gr arası jigler, küçük lokmalık maketler ve silikonlar irileşmiş istavritlerin kolay kolay tepkisiz kalamayacağı yemlerdir.
İstavrit Avının Püf Noktaları:
Ek Bilgiler:
Umarım bu bilgiler, İstavrit avında size yardımcı olur. Rastgele!
Zokafish web sitesi, Balık tutmaya olan merakın, sevginin öğrenme isteği ve değişik kaynakların araştırılması sonucu özellikle hobiye yeni başlayanlara faydalı olmak için ortaya çıkmıştır.
Unutulmamalıdır ki bu site sadece bilgilendirme amaçlıdır, yasal ve sağlıkla ilgili konularda resmi makamlarla iletişime geçilmelidir.
